Eugenia uniflora(Surinam Kirazı)
Yaygın olarak “ThePitanga”, “Surinam Cherry”, “Brazilian Cherry”, “Cayenne Cherry”, “Nangapirí” adlarıyla anılan bu meyvenin bilinen kiraz türleriyle herhangi bir yakınlığı hatta ilgisi dahi yoktur. Myrtaceae (Mersingiller) ailesine mensuptur. Anavatanı Surinam’dan Brezilya’ya kadar olan, Uruguay ve Paraguay’ın bazı bölgelerini de kapsayan tropikal Amerika’dır. Surinam Kirazı , ülkemizin bütün sahil kesimlerinde rahatlıkla yetiştirileibldiği için önem verdiğimiz ve fidanını ürettiğimiz bir türdür. Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerimizde meyve de almış bulunmaktayız.
Özellikleri
Neredeyse bütün kaynaklarda “kolay büyüyen büyük bir çalı veya küçük bir ağaç olarak” olarak tanımlanmıştır. 8 metreye kadar ulaşabildiği belirtilmekle birlikte kendine has habitatında yaygın büyüklüğü genellikle 4 metre civarındadır. Tek bir kök üzerinde büyür ancak yanlara doğru dallanma eğilimindedir. Bu vasfı çit çalısı olarak da geniş ve yaygın bir kullanım alanı bulmasını sağlamıştır.
Yaprakları yaklaşık 4 cm uzunluğunda uç kısımları sivri hafif oval yeşildir. Ancak yeni çıkan yaprakları bakır rengine benzer bir renktedir. Hoş kokulu beyaz çiçekleri 2 cm çapında meyveler kırmızı ya da siyah meyvelere dönüşür. Meyve tadı tatlıdan, ekşiye değişir. İklimin uzun süre sıcak olduğu bölgelerde daha tatlı, serin bölgelerde ise mayhoş olur. Kültür cinslerine göre ekşi meyveli çeşitlere de rastlanır. Meyvenin etli kısımları çiğ olarak yenebildiği gibi, reçel, marmelat ve jöle yapımında da kullanılabilir. Çekirdekleri ise reçineli olduğundan yenilmemektedir.
İklim ve Yetişme Şartları
Güneşli ortamları seven Surinam kirazı çok fazla sulama istemez ve kuraklığa dayanıklıdır. Tuzlu topraklar hariç neredeyse her tür toprakta yetişebilir. Buna rağmen organik maddece zengin alkalik ve nötr topraklar gelişimi için idealdir. Tam güneşli ortamları tercih eder, ancak kısmi gölgeye de toleranslıdır.
Ağacı en fazla -4 dereceye kadar olan soğuklara dayanabilir. Genel olarak saksıya, bahçe, ev ortamına, getirildiği yerlere kolay uyum sağlaması, budama ile şekil alabilmesi sebebiyle bahçeciler tarafından tercih edilen bir bitkidir. Bahçelerde çit, sınır çekmek içinde yararlanılabilmektedir. Meyveleri C vitamini yönünden son derece zengin olup reçel, marmelat, jöle v.s yapımında da kullanılır. Bitkiden kozmetik endüstrisinde de yararlanılır. Sonradan getirilip yetiştiriciliğinin yapıldığı Bermuda gibi bazı ülkelerde kontrolden çıkması, yerel bitki türlerini ve yapısını tehdit etmesi sebebiyle “işgalci tür” olarak kabul edilmektedir.
Besin değeri
100 gram Surinam Kirazı’nın içerdiği besin değeri:
Kalori |
43-51 g |
Su |
85.4-90.70 g |
Protein |
0.84-1.01 g |
Yağ |
0.4-0.88 g |
Karbonhidrat |
7.93-12.5 g |
Lif |
0.34-0.6g |
“Kül” |
0.34-0.5 g |
Kalsiyum |
9 mg |
Fosfor |
11 mg |
Demir |
0.2 mg |
Karotten (A Vitamini) |
1,200-2,000 I.U. |
Tiamin |
0.03 mg |
Riboflavin |
0.04 mg |
Niacin |
0.03 mg |
Askorbik Asit |
20-30 mg |
Tıbbi Kullanımı
Özünden elde edilen yağ hipertansiyon, şeker, tümör tedavisinde ve ağrı kesici olarak kullanılır. İlaveten virüs ve mantarlara karşı da kullanılmaktadır. Trichomonas gallinae,Trypanosoma cruzi ve Leishmania amazonensis mikro organizmalarına karşı kullanımı da söz konusudur.
Güney Amerika halkları tarafından yerel tababette mide rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanıldığı da tespit edilmiştir.
Surinam Kirazı Fidanı Satın almak için tıklayınız
Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir.