Cherimoya

Cherimoya çok farklı bir görünüşe, ananas ve muzu hatta mangoyu hatırlatan harika bir tada sahip,  çok hafif asidik, krema kıvamında bir meyvedir.  Taze olarak tüketilmesinin yanında, çok tatlı olduğundan dondurma ile ve şerbet olarak da tüketilmektedir.

cher

Cherimoya (Çerimoya)  dünyadaki tropikal meyvelerin en lezzetlilerinden birisi olarak kabul edilmektedir ( Diğerlerinin ise Ananas ve Mangosteen olduğu kabul edilmektedir). Bu düşünce benim değil yapılan anketlerde ortaya çıkan genel bir durumdur. Bu durum biraz da diğer meyvelerin daha az bilinmesi ve az bulunabilirliği ile ilgilidir. Bunun diğer önemli nedeni ise tropikal meyvelerin pazara sürülene dek dayanıklılığını çabuk kaybetmesi olabilir. Mango, Ananas ve Muz gibi tropikal meyveler dayanıklı olduğundan, tüketiciye ulaşma konusunda sıkıntı yaşamaz.

Tropikmeyveci olarak tropikal meyve yetiştiriciliğine başladığımda en çok ilgimi çeken meyvelerden biri olan Cherimoya konusunda hem pratik olarak hem de teorik olarak çok detaylı bilgiler bulabileceğiniz bir makale yayınlamayı neredeyse 2 yıldır planlıyordum. Sadece Cherimoya konusunda okuduğum binlerce sayfa bilginin kısa özetine ilave olarak bu makalede günlük tecrübelerimi de sizlere yansıtmaya çalışacağım.

Bunu belirtmekteki amacım Cherimoya’ nın ne kadar özel bir meyve olduğunu vurgulamak ve bu meyvenin ülkemizde bazı bölgelerde yetiştirebileceğinden emin olmamdır. Ayrıca tropikal meyve yetiştiriciliği konusundaki araştırmalarıyla dünyada bir numaralı üniversite durumundaki California Üniversitesinden, çok değerli uzmanların hazırlamış oldukları bilimsel yazılardan, kendilerinin de izinleriyle alıntılar yapacağım. İleriki günlerde bu üniversitede çalışan ve tanışma fırsatı bulduğum bazı bilim adamlarını da “Doğa ve Ağaç Dostları” bölümünde sizlere tanıtmayı planlıyorum.

Dünyadaki en lezzetli üç tropikal meyveden birisi olarak kabul edilen Cherimoya, köken olarak Orta Amerika’nın (Peru’ nun kuzeyi ile Ekvator’ un güney kesimleri ) yüksek bölgeleri olmasına rağmen, Yarı tropikal birçok bölgede yetiştirilen bir meyvedir. Annonaceae ailesinden soğuğa dayalı bir türü olan Asimina Triloba ( Pawpaw) meyvesini daha önce tanıtmıştım.

İçerik olarak  100 gr Cherimoya meyvesinin içeriği şöyledir:

Su 68-79.39 g
Toplam lipit (yağ) 0.13-0.62g
Enerji- kcal 74-110 kcal
Protein 1.54-1.65g
Posa 0.64-0.67g
Karbonhidrat 17.70-28.8g
Fiber 2.3g
Sakaroz 1.30g

Mineraller:

Kalsiyum, Ca                      8-9 mg

Demir, Fe                           0.25-0.30 mg

Magnezyum, Mg                 16 mg

Fosfor, P                          24-26 mg

Potasyum, K                      269 mg

Sodyum, Na                          4 mg

Çinko, Zn                          0.18 mg

Bakır, Cu                           0.073 mg

Manganez, Mn                    0.083 mg

Vitaminler:

Vitamin C                            11.5-12.2 mg

Thiamin                            0.091-0.112 mg

Riboflavin                           0.112-0.119 mg

Niacin                                   0.574-1.02 mg

Pantothenic asit (B5)     0.237 mg

Vitamin B-6                        0.212   mg

Folic asit                              18 mcg

Botanik Bilgiler

cherimoya-cicek

Cherimoya, aslında bir çöl iklimi meyvesidir. Annonaceae ailesine aittir ve bu aile 100 civarında türü kapsar. Bunlardan en tanınmışları ve ticari olan türler; Cherimoya, Sugar Apple ve Pawpaw ’dır.  Bu ailedeki ağaçlar genel itibarıyla tropikal ve yarı tropikal türlerdir.  Bu ailenin en önemli ve beğenilen türü ise Anona Cherimoya’dır.  Çekirdekleri, yaprakları ve dalları zehirli alkaloit içerir ve insan ve hayvanlar üzerinde yaşayan kanatsız bazı parazit böcekleri yok etmek için kullanılır.

Meyvesi için üretilen diğer türler:

Sugar Apple

 

annona-red-green-lg

Atemoya

cherimoya4

Soursop

muricata

Ilama

ilama

Bullock’s heart

BullocksHearth

Biriba

biriba

Pawpaw

PawpawCluster

 

Yukarıda saydığım türler, Pawpaw hariç tropikal iklimde yetişen türlerdir. Tropikmeyveci olarak Sugar Apple, Atemoya , Soursop, Bullock’s heart ve Pawpaw konusunda üretim çalışmalarına devam etmekteyiz.

İklim İstekleri:

cherimoya_fidan

Pawpaw hariç diğer türler tropikal iklimlerde yetişirler. Cherimoya’nın doğal yetiştiği alanlar,  ekvatora yakın yüksek yerler olmasına rağmen, nemli ve yarı tropikal yerlere de rahatlıkla uyum sağlayabilmişlerdir.  Kısa süreli soğuğa dayanıklı olmakla birlikte ideal iklim isteği, kışın ılıman olan tropik/yarı tropik bölgelerdir. Yani Akdeniz kıyılarında yetişebilecek bir türdür. İtalya, İspanya, İsrail gibi bulunduğumuz iklim kuşağında ticari olarak yetiştirilmektedir. En lezzetli Cherimoya’ nın Meksika’daki Guadalajara bölgesinde yetiştiği kabul edilmektedir.

Genel olarak Cherimoya , Limon, portakal gibi turunçgillerin yetiştiği don olmayan bölgelerde yetiştirilebilir.  Kısa süreli -4 derecelere kadar yetişkin ağaçların dayanabildiği gözlemlenmiştir.  50-100 saat arasında, 0-8 derece soğuklamaya ihtiyacı vardır ve bu şartlar sağlandığında daha iyi verim alındığı gözlemlenmiştir.  Uzun güneşli iklim, meyvenin tadının oluşması için çok önemlidir. Çok uzun süren yüksek nemin, Cherimoya’yı olumsuz etkilediğini de belirtelim. Bazen yapraklarının sararması bu durumdan kaynaklanıyor olabilir.

P_12122010018

Toprak İsteği:

Birçok tropikal ağaç için söylediğimiz gibi iyi drenajlı topraklar bu meyve için de şarttır. Sertlik derecesi 5-8 arasında topraklarda rahatlıkla yetişir fakat kumlu ve verimli topraklarda daha iyi gelişim gösterir.

Yetiştiricilik Bilgileri:

Genellikle 6-7 m aralıklarla dikim önerilir. Turunçgillerde olduğu gibi sulama yapılır(2 hafta veya 1 ay aralıklarla)

5 yaşındaki Cherimoya Agaci

Gübreleme:

Cherimoya ’ya 3 ayda bir 8-8-8 gübre uygulanabilir. Sararan yapraklar gübre ihtiyacını göstermeyebilir.  Bazen çok kuru, nemli havalar da yapraklarda sararmaya yol açabilir. Ahır gübresinden mükemmel sonuç alınır.

Budama:

cherimoya_tree

2 ana dal bırakmak genel bir uygulamadır. Bunun yanında 2/3 budama ürünlerin hasadını kolaylaştırır.  Yarı yaprak döken bir ağaçtır. Geç ilkbahar mevsiminde yaklaşık 3 hafta yapraklarını döker. Cherimoya ağacı yapraklar döküldükten sonra budanmalıdır. Budamanın ağaç ömrünü uzattığı ve ağaca daha bodur bir form verdiği gözlemlenmiştir.

Zararlılar:

Cherimoya genellikle zararlısı olmayan bir türdür. İyi drenaj ve sulama zararlıları azaltır. Ayrıca karıncalar da zararlıları ağaca taşıdıkları için önlem alınması gereken canlılardır.

Üretim:

cherimoya_germination

Genellikle tohumdan üretilirler ve daha sonra aşılanırlar. Tohumları iyi şartlarda 2-3 seneye kadar bozulmadan muhafaza edilebilir. Tohumlar sıcak ortamda 2 haftada çimlenirler. Torfta 2 cm derinlikte yılın herhangi bir sıcak zamanı çimlendirmek mümkündür.

Hasat:

cherimoya_bay04

El ile hasat yapılır. Şubat ile Nisan arası hasat zamanıdır fakat bölgeye göre değişebilir. Meyve rengi koyu yeşilden açık yeşilimsi renge dönüşmesi meyvelerin olgunlaştığını gösterir.  Taşıma sırasında meyvelerin zarar görmesini engellemek için tek katlı kasalar tercih edilmelidir.

 

Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir. 

24 Comments

Deniz için bir yanıt yazın Cancel

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.